Sławków: nowości wokół ruin zamku biskupów krakowskich. Pojawił się tam m.in. system monitoringu

Naprawione zostało oświetlenie murów, odświeżone ławki i balustrady. Z murów zamkowych zniknęły napisy - graffiti. Jak informuje miasto pomalowany i zakonserwowany został też pomost widokowy.

- Ruiny zamku biskupów krakowskich są jednym z ważnych elementów wycieczek turystów odwiedzających nasze miasto. Monitoring terenu ułatwi nam utrzymanie estetyki tego miejsca na odpowiednim poziomie i pomoże w ograniczeniu aktów wandalizmu – mówi Rafał Adamczyk, burmistrz Sławkowa.

Od roku ruiny zamku biskupów krakowskich są udostępnione szerzej dla turystów, którzy mogą je teraz zwiedzać bez przewodnika w godzinach ich otwarcia.

Niezwykła historia sławkowskiego zamku

U zbiegu ulic Staropocztowej i Browarnej, przez wieki znajdowało się wzniesienie, zwane popularnie "zamczyskiem". Jak się okazało, niewielki pagórek krył prawdziwą, archeologiczną sensację. W latach 1983-1990 przeprowadzone zostały w tym miejscu kompleksowe badania archeologiczne, a prace ziemne odsłoniły ruiny trzynastowiecznego zamku biskupów krakowskich. Dzięki tym odkryciom 30 października 1990 roku utworzony został tutaj rezerwat archeologiczny. Sławków dzięki temu odkryciu na stałe wpisał się do literatury archeologicznej.

Zamek biskupów krakowskich jest jednym z najstarszych murowanych założeń obronnych w Polsce południowej, datowany na drugą połowę XIII wieku. Jest jednym z najstarszych reliktów przeszłości i cennym zabytkiem. Do dziś oprócz ruin wieży mieszkalnej, budynku bramnego i pozostałości murów pierwotnego założenia zachował się wał ziemny i fosa oraz odkopane przy pracach archeologicznych tajemne przejście. Odkryte relikty stanowią jeden z najcenniejszych zabytków tego typu w Polsce, a zarazem jeden z najstarszych przykładów murowanej architektury obronnej na terenie Polski południowej.

Pierwotnie planowany jako jeden z największych zamków typu kasztelowego. Zamierzenie to nie zostało jednak ukończone w wyniku konfliktu biskupa krakowskiego Pawła z Przemankowa z księciem krakowskim Leszkiem Czarnym. Wówczas jedną z baszt niezrealizowanego zamku zamieniono na wieżę mieszkalno - obronną usytuowaną na kopcu.

Na podstawie zebranego materiału oraz analizy historycznej budowę należy wiązać z biskupem krakowskim Pawłem z Przemankowa. Obecnie przyjmuje się, że trwała ona od 1280 do 1283. Pierwotne założenie miało na celu obronę Sławkowa i przeprawy przez rzekę Białą Przemszę od strony Krakowa. Potwierdza ten stan rzeczy nietypowa lokalizacja zamku poniżej miasta od strony Krakowa. O konieczności obrony od strony Krakowa, świadczyć może również fakt narastającego w owym czasie konfliktu wspomnianego biskupa krakowskiego z Leszkiem Czarnym.

Interesujące jest, że pierwotne założenie zamku było bardzo nowatorskie, gdyż analogie tego typu obiektów nie występują w Małopolsce, a dopiero w architekturze obronnej książąt śląskich, m.in. zamek na Ostrowie Tumskim i zamek na Ostrówku w Opolu.

Mimo licznych najazdów, szczególnie częstych w XV wieku, sławkowski zamek pełnił swoją rolę do XVI wieku włącznie. W ciągu tego stulecia utracił znaczenie obronne, a rolę czasowej siedziby biskupów krakowskich przejął znajdujący się nieopodal dwór biskupi. Ostatecznie, nieużywany, popadł w ruinę i został rozebrany w pierwszej połowie XVIII wieku.