Czeladź świętuje w tym roku 760-lecie lokacji miasta. Wielkie wydarzenie historyczne na rynku zaplanowane zostało we wrześniu

Na styczniowej sesji Rady Miejskiej w Czeladzi radni przyjęli uchwałę w sprawie ogłoszenia roku 2022 Rokiem Obchodów Jubileuszu 760-lecia Nadania Praw Miejskich Miastu Czeladź. Tak rocznica, jak i przyjęta data nadania Czeladzi praw miejskich są nieco umowne, bowiem dokument potwierdzający to ważne wydarzenie nie zachował się do naszych czasów.

Pierwsza wzmianka o Czeladzi pochodzi z 1228 roku i znajduje się w dokumencie Kazimierza, księcia opolskiego. Pierwotnie osada istniała na zachód od dzisiejszego centrum, przy moście Gawła, łączącym oba brzegi Brynicy. Dopiero w wyniku procesu lokacji na prawie niemieckim, czyli nadaniu nowej formy organizacyjno-prawnej, otrzymała ona także nowy kształt urbanistyczny.

Nie wiemy, kiedy dokładnie lokacja została przeprowadzona. Na pewno nie stało się to przed 1262 rokiem, ale lokacja nastąpiła nie później jednak niż przed 1281 rokiem. Wydaje się prawdopodobne, że lokacja ta miała charakter wójtowski. Nieznany z imienia zasadźca zobowiązał się do założenia miasta, a w zamian uzyskał uposażenie, w skład którego wchodziły dwa łany wolne od czynszu. W skład jego uposażenia weszły cztery zagrody, czyli gospodarstwa chłopskie zobowiązane do pracy na rzecz wójta, staw rybny oraz prawo połowu ryb w Brynicy. Otrzymał również prawo założenia browaru, a także innych zakładów, typu sklepy szewskie czy rzeźnicze.

Rok obchodów 760-lecia Czeladzi ma być okazją do organizacji wielu okolicznościowych wydarzeń, promujących miasto. – Finałem wszystkich rocznicowych wydarzeń będzie wrzesień tego roku. Odbędzie się wtedy uroczysta sesja Rady Miejskiej i duża kulturalna impreza o charakterze historycznym na czeladzkim rynku – zapowiada Zbigniew Szaleniec, burmistrz Czeladzi.

- Szczycimy się naszą bogatą historią, a także tym, że mimo upływu wielu wieków w naszym mieście zachował się, zgodny z zasadami ówczesnej lokacji, średniowieczny, eliptyczny układ starego miasta z rynkiem po środku - dodaje.

Fotografie w galerii zdjęciowej pochodzą m.in. z Narodowego Archiwum Cyfrowego. Pokazują, jak wyglądała Czeladź w latach 1918-1939. To czas stosunkowo odległy, ale widać na zachowanych zdjęciach fragmenty istniejących do dziś ulic, budynków, placów czy kopalnianych budynków. Tak więc warto przyjrzeć się bliżej kościołowi św. Stanisława BM oraz jego otoczeniu. Na fotografiach widać też m.in. kopalnię Saturn z 1936 roku, budynek sądu grodzkiego, który stał na środku rynku, a dziś go już nie ma, a także budynek Towarzystwa Górniczego Saturn SA. Widać też stary dom pokryty gontem przy ul. Kościelnej oraz siedzibę urzędu miasta.