Zamek w Siewierzu, czyli bliskie spotkania z historią. Atrakcje, parkingi, jak dojechać?

Pierwsza wzmianka źródłowa z 1337 roku mówi o zamku siewierskim murowanym, otoczonym murem obronnym z budynkiem mieszkalnym i stołpem. Warownia była siedzibą książąt śląskich, następnie książąt siewierskich. Od 1443 roku książętami siewierskimi byli kolejni biskupi krakowscy. Pierwszym biskupem krakowskim, który miał prawo używać również tytułu księcia siewierskiego był Zbigniew Oleśnicki. Za 6000 tys. grzywien szerokich groszy praskich kupił Księstwo Siewierskie od księcia cieszyńskiego Wacława. Dokument potwierdzający kupno zamku nadawał również tytuł książęcy dla obecnego i kolejnych biskupów krakowskich.

W czasie rządów biskupów krakowskich - książąt siewierskich zamek z gotyckiego zmieniał swój styl i charakter. Po rozbudowie skrzydło zachodnie i południowe oraz zmieniając wygląd zamku od strony północnej i wschodniej zamek stał się okazałą rezydencją w stylu renesansowym. Wznosząc wieżę ogniową, barbakan i mury obronne, okalające zamek u jego podstawy biskupi wzmocnili funkcje militarne budowli, jak i obronne. Na zamku było na stałe 10 armat.

Zamek był wykorzystywany militarnie m.in. w czasie potopu szwedzkiego, kiedy stacjonowały tu wojska Stefana Czarnieckiego, a podczas Konfederacji Barskiej oddziały Kazimierza Pułaskiego. Kiedy Księstwo Siewierskie znalazło się w zaborze pruskim na zamku urządzono manufakturę sukienniczą. Na Sejmie Wielkim w 1790 roku Księstwo Siewierskie zostało wcielone do Rzeczypospolitej. Siewierz jednak został miastem wolnym - królewskim. Król nadał miastu herb i zatwierdził wszystkie 15 przywilejów nadanych przez biskupów krakowskich - książąt siewierskich. Księstwo Siewierskie było dwa razy reaktywowane: pierwszy raz uczynił to Napoleon Bonaparte i nadał je wraz z zamkiem swojemu marszałkowi Lannes - księciu de Montebello, a później cesarz Austrii Franciszek I przywrócił specjalnym reskryptem tytuł książęcy biskupom krakowskim. (źródło: mgcksit.siewierz.pl)

W 2019 roku wyremontowany został drewniany most, prowadzący na zamek w Siewierzu. Trzeba było wymienić wszystkie wymagające tego elementy drewniane. Dzięki temu jest tam teraz bezpieczniej. Prace te kosztowały 120 tys. zł. 100 tys. zł jako dotację celową przekazał na ten cel Urząd Miasta i Gminy Siewierz, natomiast 20 tys. zł dołożyła fundacja zamku w Siewierzu.

Z kolei w 2021 roku zakończyły się prace związane z odtworzeniem murów zewnętrznych tarasu artyleryjskiego zamku siewierskiego. Poza udostępnieniem do zwiedzania tarasu artyleryjskiego, w ramach tego projektu wyeksponowane zostały również relikty dwóch bastei od strony południowej wraz z aranżacją XVI-wiecznego stanowiska artyleryjskiego. Pojawiły się elementy stanowiska artyleryjskiego – działo i koszokopy.

Dziś możemy oglądać fragmenty murów z cegły i kamienia, wieżę bramną (kiedyś zwieńczoną barokowym hełmem), barbakan i zrekonstruowany most zwodzony. Wieża zamieniła się w punkt widokowy. Atrakcją turystyczną jest most zwodzony, uruchamiany dla zorganizowanych grup wycieczkowych, odrestaurowana piwnica zamkowa ze stałą ekspozycją archeologiczną, wspomniany taras artyleryjski oraz inne atrakcje znajdujące się na dziedzińcu.

Zamek w Siewierzu mieści się przy ulicy Kościuszki w powiecie będzińskim, w województwie śląskim. Można tutaj dojechać trasą szybkiego ruchu z Katowic (najpierw DK86 a potem DK91) lub Częstochowy (DK91). Na kierowców czekają bezpłatne parkingi od strony ulicy Krakowskiej oraz od strony ul. Kościuszki przy placu zabaw. Wejście na zamek jest bezpłatne.

W sezonie, od maja do września, zamek można zwiedzać:

• od poniedziałku do piątku w godz. od 10.00 do 15.00 (ostatnie wejście na zamek możliwe jest do godziny 14.30)
• w weekendy w godz. od 10.00 do 18.00 (ostatnie wejście na zamek możliwe jest do godziny 17.30)
• poza sezonem (październik - kwiecień) zamek może być udostępniany nieregularnie, w zależności od panujących warunków atmosferycznych
• Dodatkowe informacje o możliwości zwiedzania zamku można uzyskać pod nr. tel. 32 67 42 461, 579 470 112, 32 67 41 649 wew. 23 oraz bezpośrednio w Punkcie Informacji Turystycznej w Siewierzu przy ul. Kościuszki 5.

Zamek biskupów krakowskich w Siewierzu oferuje wiele dodatkowych atrakcji, poza zwiedzaniem murów, wieży oraz terenu wokół. W sezonie letnim organizowane są na zamkowym dziedzińcu m.in. pokazy kina plenerowego, warsztaty. Często możemy także trafić na pokazy walk rycerskich. We wrześniu – w trakcie Juromanii – czeka na nas natomiast wiele interesujących wydarzeń, nawiązujących do historii oraz lokalnych tradycji.

W pobliżu zamku w Siewierzu znajduje się plac zabaw, siłownia oraz boisko. Jest także parking rowerowy. Blisko stąd do rynku, wytyczonego w czasie lokacji miasta w 1276 r. na prawie magdeburskim. Rynek stanowił centrum handlowe i polityczne Siewierza. To tutaj odbywały się jarmarki i targi. W latach 1523-1869 na Rynku stał Ratusz, dzisiaj jego zarys wyznacza na płycie rynku czerwona kostka granitowa i płyta z informacją.

Na rynku zobaczymy fontannę z figurami dwóch tańczących panien siewierskich, o których w piosence “Od Siewierza jechał wóz" śpiewa Zespół Pieśni i Tańca "Śląsk". Obok fontanny usytuowana jest ławeczka, na której znajdują się figury Zdzisława Pyzika autora tekstu piosenki i Stanisława Haydny – kompozytora piosenki oraz wieloletniego dyrektora zespołu "Śląsk". Warto też zobaczyć m.in. kościoły pw. św. Jana Chrzciciela i św. Macieja.