Miejscy laureaci

Wyróżnienia miejskie przyznawane są od 1991 roku. Dostają je ludzie lub instytucje za szczególne osiągnięcia w twórczości
artystycznej, upowszechnianiu i rozwoju kultury. W tym roku laureatami nagrody są Miejska Biblioteka Publiczna, Barbara Gruszka–Zych i Jerzy Matyja. Odbiorą je podczas uroczystej sesji Rady Miasta 2 maja.

Oprócz laureatów do nagród pretendowali Stanisław Michalski, fotografik, który od wielu lat prowadzi zdjęciową dokumentację historii miasta i właściciel prywatnej galerii fotograficznej, oraz Danuta Walczak, inicjatorka powstania Klubu Rodów Czeladzi i działaczka społeczna.

Kim są laureaci? Oto ich krótkie charakterystyki.

Życie w piśmie
Barbara Gruszka- Zych jest poetką oraz reporterką. Ukończyła filologię polską na Uniwersytecie Śląskim, studiowała także teologię w Wyższym Instytucie Kultury Religijnej przy Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.

Do tej pory wydała 7 tomików wierszy, które zostały ciepło przyjęte przez krytykę literacką. O jej poezji pisał prof. Marian Kisiel, ks. Jan Twardowski, Ewa Lipska, Tadeusz Nowak i ks. Jerzy Szymik. Także Czesław Miłosz, który dla czeladzianki był duchowym i artystycznym przewodnikiem, sporo miejsca poświęcił jej twórczości.

— Błogosławiona Barbaro, bo jednak myślę, że błogosławiona za swoją poezję, która mnie wzrusza i cieszy swoim polskim językiem, tak bardzo polska, jak u niewielu poetów i nie bojąca się dobrych uczuć — pisał Czesław Miłosz w 1994 roku o tomiku pani Barbary pt. „Teren prywatny”.

Barbara Gruszka-Zych pracuje jako dziennikarka w „Gościu Niedzielnym”, jest także szefową działu krytyki w miesięczniku „Śląsk”.

Pierwsze kroki stawiała jeszcze jako nastolatka w „Świecie Młodych”. Natomiast jej pierwsze poezje ukazały się w piśmie młodzieżowym „Na Przełaj”.

Przez lata działalności artystycznej zdobyła wiele nagród i wyróżnień (np. im. Haliny Poświatowskiej i druga nagroda w konkursie im. Zbigniewa Herberta. W 200 roku zdobyła także nagrodę za wiersz miłosny w konkursie organizowanym przez miesięcznik „Twój Styl”).

W życiu zawodowym spotkała się z wieloma wybitnymi osobowościami ze świata kultury i sztuki. Prowadziła wywiady z laureatem nagrody Nobala, Josifem Brodskim, kompozytorem Wojciechem Kilarem, Adamem Zagajewskim, Ewą Lipską, Andrzejem Sewerynem i Agnieszką Holland. Niektórzy z rozmówców tak wysoko cenili jej warsztat, że umieszczali te wywiady w swoich książkach. Postąpił tak m.in. Jan Nowak Jeziorański, który wykorzystał tekst Barbary Gruszki-Zych w słynnych „Rozmowach o Polsce”.

Naczelnik, polityk i społecznik
Jerzy Matyja urodził się w Czeladzi. I właśnie z rodzinnym miastem związał całe życie prywatne i zawodowe.
W latach 1976–1990 związany był zawodowo z Urzędem Miasta. Najpierw jako architekt, potem kierownik, zastępca naczelnika i naczelnik.

Osiągnięcia, którymi może się pochwalić to rozwijanie infrastruktury komunalnej w mieście, rozbudowa osiedli mieszkaniowych oraz miejskiej zieleni i ogródków działkowych.

Jako pracownik Urzędu Miasta miał wpływ na rozwój współpracy między francuskim miastem Auby a Czeladzią. Dbał też o rozwój miejskiej kultury i sportu oraz dbał o to, by lokalni historycy mieli duże możliwości publikacji swoich prac dotyczących najstarszego grodu Zagłębia.

Obecnie Jerzy Matyja jest przewodniczącym Komisji Rewizyjnej w Radzie Powiatu Będzińskiego, wcześniej przez jakiś czas pracował na stanowisku prezesa będzińskiego Miejskiego Zakładu Budynków Mieszkalnych. W tej chwili pracuje w firmie Metalzbyt Łagisza w Będzinie.

Wiekowa laureatka
W tym roku czeladzka książnica obchodzi stulecie. Jako biblioteka publiczna istnieje od 1905 roku. Wówczas Maria Łukaszewska otrzymała koncesję na jej prowadzenie. W 1912 roku placówka została przejęta przez Polską Macierz Szkolną, a w 1929 pracę w niej podjęła Maria Nogajowa, dzisiejsza patronka MBP.

Biblioteka zgromadziła zbiór prawie 200 tys. książek. Łatwo policzyć, że na jednego mieszkańca przypada ponad 5 książek. Ma także zbiory specjalne (mapy i plany miast, teczki grafik, reprinty nobilitacji) a od roku 2000 gromadzi również zbiory multimedialne. Czytelnicy coraz chętniej sięgają po wydawnictwa na CD-romach. W ciągu roku wypożyczają ich nawet kilka tysięcy.

Od 1998 roku MBP systematycznie się komputeryzuje. Dysponuje kilkunastoma komputerami osobistymi, z których 4 mają dostęp do Internetu.

Biblioteka prowadzi też działalność kulturalną. Piwnice poetyckie, promujące twórczość i debiutanckie tomiki młodych czeladzkich poetów, wykłady literaturoznawcze oraz wystawy artystów na stałe wrosły w kalendarz imprez w czeladzkiej MBP.

Bibliotekarze współpracuję przy organizacji Dni Czeladzi, Festiwalu Ave Maria oraz Nordaliów. Poza tym biblioteka jest głównym organizatorem akcji dla dzieci i młodzieży „Ferie w MBP” oraz „Wakacje w MBP”.

Przy MBP działa także izba pamięci, która już niebawem ma szanse przekształcić się w Muzeum Górnictwa. Do Nagrody Miasta Miejską Bibliotekę Publiczną nominowała Komisja Oświaty, Kultury, Sportu i Bezpieczeństwa Rady Miejskiej Czeladzi.