Inwestycja 10-lecia w Czeladzi. Cechownia byłej kopalni Saturn zamieni się w piękny obiekt z atrakcjami

- Już wiemy, że wkrótce będziemy realizować najprawdopodobniej największą inwestycję kolejnego 10-lecia – podkreśla Zbigniew Szaleniec, burmistrz Czeladzi. - Dotarło do nas potwierdzenie wiadomości o odrzuceniu przez KIO w Warszawie protestu firmy konkurencyjnej. Mogę więc już ogłosić, że przetarg na wyłonienie firmy, która będzie realizowała rewitalizację cechowni byłej kopalni Saturn został rozstrzygnięty. Najniższą ofertę złożyła i wygrała przetarg warszawska firma AnnaBud, z którą w najbliższą środę podpiszemy umowę – dodaje.

Inwestycja będzie kosztowała około 31 mln zł, w tym prawie 20 milionów złotych to unijna dotacja.

- Za mniej więcej dwa lata wzbogacimy się o obiekt, dzięki któremu, jestem o tym przekonany, nasze miasto stanie w jednym szeregu z tymi, które mogą się poszczycić najpiękniejszymi postindustrialnymi obiektami w naszym kraju. A planowane tam Muzeum Zagłębiowskiego Górnictwa Węglowego będzie drugą, po zabrzańskiej kopalni Guido, najważniejszą w naszym regionie instytucją muzealną , upamiętniającą ponad 100-letnią historię górnictwa węglowego, a w naszym przypadku zagłębiowskiego górnictwa węglowego – podkreśla Zbigniew Szaleniec.

We Francji, Niemczech, czy w Czechach, które zlikwidowały górnictwo kilkanaście czy kilkadziesiąt lat temu, takie muzea cieszą się dzisiaj niesamowita popularnością. Każdy młody człowiek w tych krajach chce się bowiem dowiedzieć, jak ich ojcowie, dziadowie czy pradziadowie pracowali na dole kopalni.

- Jestem pewny, że podobne zainteresowanie wzbudzać będzie nasze muzeum. Dzięki temu na stałe zostaniemy wpisani na mapę turystyki postindustrialnej w naszym kraju. Tym bardziej, że naszą ideą jest stworzenie muzeum wyjątkowego, z wykorzystaniem najnowocześniejszych technik interaktywnych. Odwiedzający muzeum nie tylko będą mogli poznać historię górnictwa węglowego w naszym mieście i całym Zagłębiu, ale muszą także przeżyć dreszczyk emocji i choćby przez chwilę poczuć na własnej skórze, jak trudna i niebezpieczna była praca górnika. Ważnym dodatkiem do muzealnej części obiektu będzie super nowoczesna, o szklanych ścianach w kształcie brył węgla, biblioteka a raczej mediateka – mówi burmistrz Czeladzi.

Jak informują władze miejskie Czeladzi ta inwestycja rodziła się z wielkim trudem, pieniądze przyznano im już niemal 4 lata temu, ale różnych przeszkód związanych z realizacją tego przedsięwzięcia było bardzo wiele. Dlatego zachodziła obawa, że pieniądze te przepadną, a cechownie trzeba będzie wyburzyć.

- Ale udało się, cechownia będzie uratowana a ogromna unijna dotacja nie przepadnie. I choć wiem, że rewitalizacja tego mocno zdewastowanego obiektu nie będzie łatwa i czekać nas może jeszcze sporo różnych problemów, to jestem przekonany, że wszystko się uda i będzie to wyjątkowa inwestycja kolejnego 10-lecia – podkreśla Zbigniew Szaleniec.

Na przebudowę i modernizację budynku pokopalnianej cechowni miasto otrzymało już w 2018 roku wsparcie z Urzędu Marszałkowskiego w wysokości 19,5 mln złotych.

W budynku cechowni po remoncie ma powstać Postindustrialne Centrum Zagłębiowskiego Górnictwa Węglowego w którym w nowatorski nowoczesny sposób upamiętniona zostanie historia zagłębiowskiego górnictwa. W unikatowej w swojej formie, szklanej części, powstanie zgodna z najnowszymi trendami w sposobie prowadzenia, biblioteka, czytelnia i mediateka. Uzupełnieniem całości będzie klimatyczna restauracja i niespotykana w swojej formie w kształcie bryły węgla, sala konferencyjna. Nietypowa w takich obiektach wieża zegarowa cechowni będzie wykorzystana jako wieża widokowa, skąd będzie można obserwować panoramę miasta. W sąsiedztwie cechowni powstanie nawiązujący do kopalnianej przeszłości, wyjątkowy plac zabaw dla dzieci.

Ten wyjątkowy gmach wybudowany został w latach 1907-1911 i leży obecnie na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego oraz znajduje się w strefie pośredniej ochrony konserwatorskiej zabytków przemysłu i techniki.

Budynek został podzielony na kilka części: muzealno-wystawienniczą, konferencyjną, administracyjno-biurową, biblioteczną i gastronomiczno-restauracyjną. W części muzealnej ma być zastosowanych wiele nowoczesnych, niestandardowych rozwiązań. Na przykład sala wystawienniczo- konferencyjna zamknięta w formie bryły węgla ma „zawisnąć” nad przestrzenią muzealną. Odtworzona zostanie i udostępniona zwiedzającym szatnia łańcuszkowa.

W części bibliotecznej nawiązanie do motywu bryły węgla zdeterminowało zarówno dobór zastosowanych użytych materiałów, jak i kształt obiektu. Stara, odtworzona część budynku, otoczona zostanie transparentną formą, przypominającą kawał czarnego kruszcu. Zgodnie z projektem, w czytelni będzie można skorzystać z przestronnych antresoli, hamaków z widokiem na niebo, kameralnych i przytulnych miejsc do czytania lub też wygodnie poleżeć na miękkiej, specjalnie ukształtowanej podłodze. Kolejną atrakcją dla zwiedzających będzie możliwość obejrzenia panoramy Czeladzi przez szklane tarcze zegara, usytuowane na szczycie wieży budynku.

Kopalnia Saturn w 1993 roku została postawiona w stan likwidacji a zakończyła swoją gospodarczą historię w 1996 roku. Jako pierwszy z całego kompleksu odnowiony został budynek elektrowni, w którym znalazła swoje miejsce Galeria Sztuki Współczesnej Elektrownia. W październiku 2013 roku zakończyły się prace związane z zagospodarowaniem terenu i budową bazy okołoturystycznej zabytkowej kopalni Saturn w Czeladzi i równocześnie z przebudową Galerii Sztuki Współczesnej Elektrownia. Fundusze z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego pomogły zarówno w rewitalizacji galerii, jak i w przebudowie jej otoczenia. W kwietniu 2014 r. Galeria „Elektrownia” zdobyła tytuł Superjednostki 2013 w plebiscycie organizowanym przez Stowarzyszenie Nasze Miasto na najlepszą realizację architektoniczną 2013 roku - za dobry przykład adaptacji obiektu poprzemysłowego na cele kulturalne.

W 2019 roku zakończyła się natomiast pomyślnie przebudowa sąsiedniego budynku warsztatów elektrycznych. Od grudnia ubiegłego roku mieści się tam Centrum Usług Społecznościowych. i Aktywności Lokalnej. Nowym obiektem zarządza i prowadzi tu finansowane przez Unię Europejską zajęcia, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. Całkowita wartość tego projektu to 3,9 mln zł. Wysokość dofinansowania z funduszy europejskich wynosi ok. 2,5 mln zł.