Gmina Psary świętuje swoje 50-lecie! Co nas czeka z tej okazji?

- Rok 2023 upłynie nam pod znakiem obchodów 50-lecia utworzenia Gminy Psary. Z tej okazji zaplanowaliśmy oficjalne uroczystości oraz wydarzenia kulturalne, edukacyjne, artystyczne i sportowe, na które już dziś serdecznie Państwa zapraszam – mówi Tomasz Sadłoń, wójt gminy Psary.

- Jubileusz naszej małej ojczyzny to święto całej lokalnej społeczności, dlatego mam nadzieję, że wspólnie będziemy celebrować ten wyjątkowy czas – dodaje.

Oficjalna inauguracja obchodów odbyła się 30 stycznia podczas Noworocznego Spotkania Samorządowego w Centrum Usług Społecznych w Strzyżowicach. Wójt Tomasz Sadłoń zaprezentował na nim jubileuszowe logo, które będzie towarzyszyło wszystkim mieszkańcom przez najbliższy rok oraz opowiedział o zaplanowanych na kolejne miesiące wydarzeniach.

- Świętować będziemy na różne sposoby – w planach mamy uroczystą sesję Rady Gminy Psary, liczne konkursy w szkołach, przedszkolach i mediach społecznościowych, turnieje sportowe i gry terenowe, seanse filmowe, akcje ekologiczne oraz imprezy plenerowe, których zwieńczeniem będzie dwudniowe wydarzenie na stadionie sportowym w Psarach – w pierwszy dzień koncert, a drugi tradycyjne Gminne Dożynki – zapowiada Tomasz Sadłoń.

To także doskonały moment, by wspólnie pochylić się nad historią tej małej ojczyzny, przypomnieć sobie o osobach, które ją tworzyły oraz ważnych wydarzeniach, które miały miejsce na przestrzeni ostatnich pięciu dekad. W lokalnym Głosie Gminy Psary, na stronie internetowej i gminnym fanpage’u mają pojawić się ciekawostki oraz fotografie, które znalazły się w kronikach prowadzonych przez minionych 50 lat.

- Zapraszamy wszystkich do udziału w nadchodzących wydarzeniach oraz wspólnego świętowania tego złotego jubileuszu. Sprawmy, by rok 2023 na długo pozostał w naszej pamięci – zachęcają organizatorzy jubileuszowych wydarzeń.

Gmina Psary powstała w 1973 roku, tworzy ją 10 sołectw

Gmina Psary powstała w 1973 roku, ale miejscowości, które wchodzą w skład jej granic administracyjnych mają długą historię. Odkrycia archeologiczne dowodzą, że na terenie dzisiejszej Gminy Psary żyli ludzie już w czasach prehistorycznych. Jedno ze wzgórz – Mogilnica - było miejscem prasłowiańskiego kultu – w 1931 roku znaleziono tam szczątki cmentarzyska. Równie interesujące były znaleziska na tzw. Żabińcu w Gródkowie, gdzie stwierdzone zostało cmentarzysko całopalne ludności kultury łużyckiej.

Pierwsze wzmianki o Strzyżowicach, Dąbiu i Górze Siewierskiej pojawiają się w dokumentach nadawczych klasztoru w Zwierzyńcu pod Krakowem w XII w. Pod koniec XII w. tereny te przynależne do kasztelani bytomskiej i oświęcimskiej przeszły w ręce Piastów Śląskich. Na przełomie XIV i XV w. powstało Księstwo Siewierskie, obejmujące między innymi tutejsze ziemie. W 1443 r. zostało ono odkupione przez biskupa krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego. Księstwo, jako dobra biskupie przetrwało do 1790 roku, kiedy to włączone do Korony przeszło pod administrację Rzeczypospolitej.

W okresie zaborów w latach 1794-1807 ziemie te okupowali Prusacy. Po Kongresie Wiedeńskim w 1815 r. obszar Psar wszedł w skład Królestwa Polskiego i aż do I wojny światowej pozostawał pod administracją zaboru rosyjskiego.

W roku 1867 powstał powiat będziński, obejmujący miasta: Będzin, Sosnowiec oraz 20 gmin. Do gminy Wojkowice Kościelne przyłączono: Brzękowice, Goląszę, Górę Siewierską, Dąbie, Malinowice i Strzyżowice (Starsze). W granicach gminy Bobrowniki znalazły się: Gródków, Psary i Strzyżowice (Młodsze). Jeszcze inne podziały wynikały z administracji kościelnej. Do parafii w Będzinie należały Sarnów i Preczów, do parafii w Grodźcu: Gródków i Psary, do parafii w Siemoni: Strzyżowice i Góra Siewierska, a do parafii w Wojkowicach Kościelnych: Dąbie, Malinowice i Goląsza.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w okresie międzywojennym, ziemie Psar należały do województwa kieleckiego, były podzielone jednak na dwie gminy, do gminy Łagiszy należały: Gródków, Sarnów, Preczów, Psary, a do gminy Wojkowice Kościelne: Brzekowice, Dąbie, Goląsza, Góra Siewierska, Malinowice, Strzyżowice. Po zakończeniu II wojny światowej Psary należały do województwa katowickiego, powiatu będzińskiego. W latach 1954 - 1972 funkcjonowały 4 gromady: Dąbie, Psary (z Gródkowem), Sarnów (z Preczowem) i Strzyżowice (z Górą Siewierską). W obecnym kształcie Gmina Psary funkcjonuje od 1973 r. i obejmuje 10 sołectw.
W obszarze gminy obok funkcji rolniczych rozwijało się górnictwo. Od najdawniejszych czasów w rejonie Góry Siewierskiej istniało górnictwo kruszcowe. Wydobywano tu rudę żelaza, którą przetapiano w kuźniach zbudowanych w roku 1724 pod Siewierzem. Jeszcze w latach 1833 -1856 istniało pięć kopalni rudy żelaza. Rudę żelaza w Strzyżowicach eksploatowano do początków XX w. Początki górnictwa węglowego na terenie Psar sięgają XVIII w.

Najstarsza kopalnia Zagłębia – „Tadeusz” leżała właśnie na tym terenie. Eksploatowano pokłady „Andrzej”, „Tadeusz”, „Hoym”, zalegające pomiędzy wsiami: Psary, Strzyżowice, Wojkowice Kościelne i Gródków. Obszar pokładów węgla nazywano „Zagłębiem Strzyżowickim”. Na terenie gminy eksploatowano także wapienie. Uruchomiona w 1857 r. cementownia w Grodźcu bazowała na eksploatacji wapienia w kamieniołomach: na pograniczu Rogoźnika i Strzyżowic oraz na Wale.

Kilka ciekawostek:

• Gmina utworzona jest z 10 sołectw: Psary, Sarnów, Dąbie, Preczów, Gródków, Strzyżowice, Góra Siewierska, Goląsza, Brzękowice, Malinowice;
• Obszar gminy zajmuje powierzchnię geodezyjną 4616 ha;
• Przybliżony czas dojazdu do lotniska w Pyrzowicach – 15 minut;
• Przybliżony czas dojazdu do centrum Katowic – 20 minut;
• Ilość centrów handlowych w promieniu 20 km – ponad 10.
• Procentowy udział lasów w powierzchni – 14,5 proc.;
• Procentowy udział użytków rolnych – 71,5 proc.;
• Ilość zbiorników wodnych w promieniu 15 km – 6;
• Ilość nowoczesnych ogólnodostępnych boisk wielofunkcyjnych – 7;
• Ilość stadionów piłkarskich – 6;