Będzińska Nike. Znacie jej historię?

Będzińska Nike. Znacie jej historię?

W 1933 roku na Placu 3 Maja, zwanym wówczas potocznie Nowym Rynkiem, wzniesiono monumentalny pomnik, upamiętniający poległych obrońców Polski, w szczególności żołnierzy 11 Pułku Piechoty, stacjonujący w Będzinie w początku lat 20. XX wieku. Staraniem władz i mieszkańców miasta zaprojektowaniem pomnika zajął się Adolf Szyszko – Bohusz, wybitny architekt krakowski. Było on m.in. autorem projektu odbudowy zamku będzińskiego, a jedną z jego realizacji jest Zameczek Prezydencki w Wiśle. Będziński pomnik otrzymał postać wysokiego cokołu w kształcie błyskawicy, na którym umieszczono rzeźbę - swobodną interpretacją Anioła Pokoju, w postaci skrzydlatej, nagiej kobiety z wzniesionymi rękoma, trzymającymi wieniec laurowy - symbol zwycięstwa. I to właśnie jej nagość była przyczyną utyskiwań części mieszkańców, dla których kobieca sylwetka była zbyt śmiała i godziła w ich poczucie estetyki i przyzwoitości. Jedni pomstowali na projektanta, inni postulowali „przyodzianie” figury. Byli też tacy, którzy pod awangardowym pomnikiem robili sobie pamiątkowe fotografie. Mieszkańcy skarżyli się do proboszcza ks. Tadeusza Peche, ten jednak odnosił się do sprawy raczej obojętnie, sam zresztą odprawił mszę i pobłogosławił monument w dniu jego odsłonięcia. Szczególnie gorsząca była postać Nike - bo tak nazywali ją miejscowi – dla ówczesnego rabina Hersza Henocha Lewina. Zamieszkały przy Placu 3-go Maja, w kamienicy pod numerem 3 rabin utyskiwał, że odkąd postawiono pomnik, podczas odmawiania modlitw zmuszony jest patrzeć z okna na nagą kobietę. Pojawiły się sugestie, by zwyczajnie odwrócił się lub modlił się w innym pokoju… Kontrowersje w brutalny sposób zakończyło zburzenie pomnika przez okupantów, w listopadzie 1939 roku.